Voor veel Nederlanders is traditioneel eten: aardappels, groente en vlees. Geserveerd op één bord of zelf opscheppen uit de pan. Ons handels- en reizigersbloed en de inmiddels bekende eetgewoontes van immigranten maken ons nieuwsgierig naar andere eetervaringen. Dus gaan we andere culturen nadoen. Dat zie je duidelijk aan eettrends die de laatste decennia uit andere culturen overwaaiden: tapas, wokken, sushi, enzovoort. Dit soort trends zijn naast cultureel- ook hypegebonden. Een paar jaar geleden waren kleinere porties om meer te kunnen proeven of te delen hip. Maar tapas bijvoorbeeld lijken alweer op hun retour. Je ziet nu vooral veel luxe hamburgertenten uit de grond komen.
De gewone man
Nieuwe dingen beginnen vaak als iets exclusiefs en worden vervolgens langzaam toegankelijk voor de ‘gewone’ man. Maar wat voelt die gewone man eigenlijk als iets niet toegankelijk is voor hem? De gewone man wil liever niet zijn kop boven het maaiveld uitsteken, want dan kan hij er af vliegen. Het is een vorm van angst om niet binnen de groep te vallen, als je niet binnen de groep valt kan dat eenzaam zijn. Daar zitten principes achter van de nuchtere Nederlander: “Doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg”.
Als iets exclusiefs beschikbaar wordt voor de gewone man zie je dat dit zich heel langzaam ontwikkelt, de durfallen gaan eerst en dan volgt de massa. Waar sushi eten een paar jaar geleden nog bekend stond als zwaar exclusief is het nu ingebed in vreetschuren waar het klootjesvolk zit. We zijn groepsdieren en zoals kuddedieren proberen in het midden van de kudde te komen, doen veel mensen dat ook. Het is niet voor niets dat als je op straat kijkt je ongeveer iedereen in zelfde kleren ziet lopen en dat er dus trends zijn. Maar ja, iemand moet de kudde leiden en dat is de trendsetter.
Trendsetter
Wat voelt de hippe trendsetter wanneer elke boerenpummel wegloopt met zijn gewoontes? En waar komt de drive vandaan om telkens weer iets nieuws en anders te vinden? De trendsetter is meestal alweer klaar als de eerste ‘gewone’ mensen mee gaan doen. Trendsetters willen bij alles de eerste zijn en creëren hun identiteit door hoe hip en vernieuwend ze zijn. Soms zie je juist dat deze mensen vooral buitenkant zijn en van binnen leeg. Zij die het doen om hun eigen zelfbeeld te versterken voelen afgunst en veroordelen degene die na hen een trend gaan volgen. Je hebt er ook bij die vol passie alles volgen wat nieuw is. Deze groep heeft duidelijk minder last van een trend die zich settelt. Zij willen namelijk laten zien hoe gaaf nieuwe dingen zijn en daar een ander van laten meegenieten.
Naast de vele eettrends blijven ook de oude vertrouwde restaurants zoals Van der Valk bestaan. Die doelen niet zozeer op vernieuwing, sfeer en belevenis, maar meer op kwantiteit en degelijkheid. Ook hier is een doelgroep voor. En waarschijnlijk denkt deze doelgroep: Wat? Biologisch eten? Daar moet ik niks van hebben! Doe mij maar gewoon een schnitzel met friet.” De psyche van dit soort behoudend type is nog altijd goed samen te vatten met de klassieker: “Wat de boer niet kent, eet hij niet”. En waarom zou iemand van deze doelgroep ook vernieuwend zijn? Hij wil toch niet buiten de massa vallen. De angst om er niet bij te horen en ergens geld aan uit te geven waarvan je niet weet wat je krijgt is te groot.
fotocredit:
Ome Frans
Flickr Creative Commons
Vertrouwd
Ook is het soms gebrek aan lef. Mensen denken niet te durven en doen daarom niets. Ik zie wel gewoontegedrag bij de behoudende mens. Iets anders doen vraagt namelijk ook dat je er aandacht voor moet hebben en dat is nu juist wat de behoudende mens er niet voor heeft. Hij doet gewoon altijd hetzelfde. Als je hem vraagt waarom hij bepaalde dingen doet, zal het antwoord vaak zijn: “Dat ben ik gaan doen, dat doe ik nog steeds en dat zal ik blijven doen. Lekker veilig en vertrouwd.”
De mensen die uit eten gaan voor de beleving, willen het hele pakket. Maar ook deze mensen willen een beetje zekerheid hebben. Het is niet voor niets dat bij sites als Iens een waardering staat voor service en decor. Dit geeft mensen gevoelsmatig een bepaalde back-up over wat ze kunnen verwachten. En als iedereen zegt dat het goed is, dan is het vast ook goed. Ik denk wel dat mensen zich laten beïnvloeden door zulke sites en achteraf pas zien dat er veel doorgestoken kaart tussen zit, dat recensies niet altijd even zuiver zijn. Het jammere daarvan is dat de oprechte reviews niet meer doorkomen, terwijl deze wel worden gegeven en waarschijnlijk vaak prima zijn.
Belevenis
Bij het maken van een restaurantkeuze gaat het natuurlijk ook om prijs-kwaliteit verhouding. Bij een goedkope tent verwachten we niet te veel van de bediening en de sfeer. Terwijl als we naar een toprestaurant gaan willen we in de watten gelegd worden; jas aangenomen, amuses van het huis, flesje water op tafel, kaarslicht, privacy en tegelijk actieve bediening met wijn op het juiste moment en meer zorg bij de opmaak van het bord. Daarbij verwachten we dus geen homp vlees en een bak friet maar kleinere hapjes, verfijnd en exclusief.
We willen verwend worden. Daarbij gaat het vooral om gezien en gehoord worden, het soort thema’s waar veel mensen onzekerheden in kennen. Lekker koken kan thuis ook, maar juist de belevenis maakt dat we er geld aan willen uitgeven. Ik heb het idee dat met de opkomst van de thuiskok de belevenis erom heen èn het goed eten extra belangrijk is geworden. Uit eten moet wat extra’s bieden ten opzichte van thuis een mooi gerecht maken, het gaat dus om de totaalbeleving. Waarom willen wij zo graag iets beleven? Beleven is leven, een belevenis verbindt alle ‘gewone’ momenten met elkaar. We zijn gericht op herinneringen maken, want die laten ons bewust zijn van een ervaring. Zonder bewustwording hebben we alleen maar momenten die elkaar automatisch opvolgen en geen avontuur of ervaring. Juist die belevenissen maken ons leven rijk en vol.